تشکل های صنعت گردشگری متعددی در کشور وجود دارد که بخش هایی همچون هتلداران، مهمانپذیرها، راهنمایان تور، دفاتر خدمات گردشگری و… را نمایندگی می کنند. اما با توجه به اینکه مرجع صدور مجوز این تشکل ها متنوع است، امکان شکل گیری فدراسیون بالادستی وجود ندارد. برای بررسی این موضوع به سراغ شادی حاضری عضو هیات رئیسه و رئیس کمیسیون گردشگری اتاق البرز رفتیم.
به نظر شما آیا تشکل های مرتبط با صنعت گردشگری از قبیل هتلداران، مهمانپذیرها، دفاتر خدمات مسافرتی، راهنمایان و…، از هماهنگی لازم برای پیگیری رفع موانع گسترش صنعت گردشگری برخوردارند؟ ثبت این تشکل ها در نهادهای مختلف، مانع شکل گیری فدراسیون های ملی و استانی گردشگری نمی شود؟
از آنجا که تمام شرکت ها و سازمان هایی که در زمینه صنعت گردشگری فعالیت می کنند، برای شروع فعالیت نیاز به مجوزهای متعدد دارند، مرجع صدور مجوز تشکل های این بخش نیز دچار تنوع شده است. شاید تنوع و فراوانی این قبیل مجوزها، یکی از موانع توسعه این صنعت است. صنعت گردشگری دارای رشته های متعددی بوده و استعداد آن در کشور ما به وفور جای رشد داشته و تشکل هایی هم که وجود دارد فقط جنبه ساماندهی و هماهنگی دارد. ولی نقش اصلی را سازمان های نظارتی که اکنون وزارت گردشگری متولی آن است، به عهده دارند. این وزارتخانه در همه زمینه ها نیز صاحب نظر بوده اما همه زحمات در راستای توسعه و شکوفایی این صنعت به عهده فعالان خصوصی بوده و وزارت فقط مجوزهای مربوط را صادر می کند و نقش نظارتی دارد و هیچ گونه مددی دیگر از طرف آنها صورت نمی گیرد که این خود جای سوال دارد و خود فعالان برای حل مشکلات باید پیگیری های زیادی انجام دهند. در صورتی که وزارت گردشگری باید برای تسهیل روند فعالیت این صنعت در کلیه رشته ها (هتلداری، آژانس های مسافرتی و تورگردانان و…)، تسهیلات ویژه اختصاص دهد تا بتوان امیدی به آینده این صنعت داشت. اما با شکل گیری فدراسیون با قوانین جاری در سطح ملی و استانی می توان چرخ های این صنعت را به گردش درآورد.
رفتارهای تشکل های صنعت گردشگری در کشورهای مختلف را تا چه حد بررسی کردید و چه درس ها و الگوهای قابل اقتباسی برای تشکل های ایران دارد؟
در کشورهای مختلف رفتار تشکل های صنعت گردشگری بسیار متفاوت است. دولت های متبوعه به لحاظ شکل گیری و توسعه این صنعت در کنار تشکل ها هستند و فعالان اقتصادی این بخش خود تعیین کننده خط مشی بوده و به صورت کاملا خصوصی مدیریت می شود و نقش دستگاه های نظارتی بسیار محدود بوده و آنها فقط در جهت حل مشکلات احتمالی ورود می کنند؛ به لحاظ اینکه قسمت زیادی از درآمد آنها از بخش تامین می شود و به هیچ قیمتی حاضر نیستند لطمه ای به آن وارد شود و به لحاظ اختلاف فرهنگی کشور ما با بقیه کشورها نمی تواند الگوی مناسبی در بعضی از زمینه ها باشد.
با توجه به اینکه صنعت گردشگری عامل توسعه بسیاری از دیگر بخش های اقتصاد کشور از جمله صنایع دستی، ساخت و ساز، حمل و نقل و… خواهد بود، عملکرد تشکل های گردشگری را در شکوفا کردن این ظرفیت ها و ارتباط با دیگر تشکل های اقتصادی چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا تشکل های گردشگری در ایران می توانند مانند الگوی یونان، ایتالیا و…، برای ارتقای توان خود از حمایت مالی دیگر بخش های اقتصاد بهره مند شوند تا متقابلا منافع آن بخش ها نیز تقویت شود؟
همه ما از اهمیت این صنعت در کشور آگاهی داریم و می دانیم که با توسعه آن و فرهنگ سازی می توانیم به درآمد و اشتغال زایی بالایی دست پیدا کنیم اما باید دیدگاه و حمایت از این صنعت متفاوت باشد، به این معنا که باید به فعالان این بخش تسهیلات بانکی مناسب و مکان های رایگان و با امکانات برای آموزش و توسعه فرهنگ گردشگری مانند صنایع دستی اختصاص داده شود که خود شامل ده ها رشته بوده و توسعه این بخش خود می تواند به صادرات بی نظیری برای کشور منجر شود و دیگر اینکه همه این هنرمندان در سراسر کشور ساماندهی می شوند و اطلاعات بازارهای جهانی و نیاز آنها اطلاع رسانی می شود. راه ارتقای توان مالی آنها نیز این است که از مشکلات مالی بی نیاز شوند و همه مشکلات از طرف سازمان های نظارتی حل شود و برای این منظور می توان از سیستم های نظارتی دیگر کشورها که در این زمینه به موفقیت های بسیاری دست یافته اند الگوبرداری کرد، آن هم وام های مکفی و کم بهره و درازمدت برای این صنعت مهم در کشور است.
شادی حاضری عضو هیات رئیسه اتاق البرز
منبع: دنیای اقتصاد